Książki o Afryce
Tanzania
Ucieczka do Ghany
(Republika Południowej Afryki, Malawi, Tanzania)Ranking: ★★
Autor: Hutchinson Alfred
Język: polski
Alfred Hutchinson był południowoafrykańskim działaczem Afrykańskiego Kongresu Narodowego ANC. Prześladowany przez system apartheidu, oskarżony o zdradę stanu zdecydował się na ucieczkę z ojczyzny.
Hutchinson rozpoczyna swą opowieść około roku 1957, gdy niemal wszyscy członkowie ANC, włączając Nelsona Mandelę, przebywali w areszcie w trakcie procesu. Przy okazji odzyskania wolności autor postanawia opuścić kraj, wyjechać do Ghany. Bez legalnych dokumentów, z niewielką sumą pieniędzy w kieszeni, Hutchinson jedzie na północ. Podróżuje w ciągłej obawie przed zdemaskowaniem i deportacją, przez Federację Rodezji i Niasy, Mozambik, Tanganikę. Spotyka ludzi, którzy podróżują tak jak on, ludzi wracających z pracy w kopalniach, emigrantów. Ciągła ucieczka, strach i związane z nimi emocji stanowią esencję „Ucieczki do Ghany” - z przekazywaniem tej atmosfery czytelnikom autor radzi sobie całkiem dobrze. Niestety, sama treść jest trochę nudnawa. Moim zdaniem zabrakło głębszej refleksji, być może spojrzenia na tą podróż trochę z boku. Sam opis przebytej drogi to za mało.
Serengeti nie może umrzeć
(Tanzania)Ranking: ★★★
Autor: Grzimek Bernhard i Michał
Język: polski
Park Narodowy Serengeti zapewne jest tym dla Tanzanii, czym Puszcza Białowieska dla Polski. Znany z obfitości dzikich zwierząt i spektakularnych migracji stad antylop gnu, Serengeti jest głównym bohaterem książki Grzimków. Ojciec i syn eksplorują Serengeti na lądzie i z powietrza. Ich zadaniem jest zliczenie zwierząt i zbadanie szlaków ich wędrówek, co ostatecznie miałoby wpłynąć na kształt granic parku narodowego.
Książka jest bogata w opisy zachowań zwierząt oraz przebiegu badań. Dodatkową atrakcją są fotografie. Ich jakość może jednak rozczarować amatorów albumów - książka wydana została na nienajlepszym papierze (recenzja dotyczy pierwszego wydania Naszej Księgarni z 1968 roku). Jest to jedna z lepszych książek o dzikich zwierzętach Afryki i gdyby poprawić jakość druku zdjęć, zasługiwałaby na wyższą ocenę. Warto dodać, że uzupełnieniem książki jest nagrodzony Oskarem za najlepszy dokument 1959 roku film „Serengeti darf nicht streben”.
Opowieści z sawanny i buszu
(Kenia, Tanzania, Uganda)Ranking: ★★
Autor: Wińcza Ada
Język: polski
Afryka Wschodnia, gdzie autorka wyemigrowała po II wojnie światowej, była dla Ady Wińczy drugą ojczyzną. Tutaj zajęła się między innymi polowaniami na dziką zwierzynę i organizacją safari. Jest to główny temat „Opowieści z sawanny i buszu”.
Książka podzielona jest na dwie części. Pierwszą na pewno powinni przeczytać myśliwi, wegetarianom radzę jednak już w tym miejscu odłożyć ją na półkę. Część ta zawiera trafne, ciekawe opisy afrykańskiej zwierzyny okraszone opisami jej zabijania. Powstały w ten sposób kontrast nie wszystkim przypadnie do gustu.
Druga część to opis czternastu wschodnioafrykańskich parków narodowych, akcentujący ich różnorodność i specyfikę każdego z nich - dobra wskazówka dla kogoś, kto wybiera się na safari, a nie może się zdecydować dokąd pojechać. W tej części wegetarianie również mogą trafić na „skwarkę”. Zdecydowanie lektura dla mięsożerców.
Muzungu
(Egipt, Sudan, Sudan Południowy, Erytrea, Etiopia, Uganda, Kenia, Tanzania, Rwanda, Burundi, Zambia, Malawi)Ranking: ★★★
Autor: Topolski Daniel
Język: polski
Muzungu oznacza w języku ludów suahili „biały człowiek”. Każdy kto był w Afryce Wschodniej - Kenii, Ugandzie czy Tanzanii pamięta zapewne dobrze to słowo, wiele razy słyszane od spotkanych przypadkowo ludzi, zwłaszcza dzieci. Daniel Topolski, autor książki jest właśnie takim "białym człowiekiem".
Swoją przygodę rozpoczyna w latach 70-tych w Egipcie, skąd wzdłuż Nilu, przez Sudan Południowy i Tanzanię dociera do Wodospadów Wiktorii w Zambii. Jak sam pisze we wstępie: „w ciągu sześciu miesięcy podróży po Afryce zaledwie osiem czy dziewięć razy płaciłem za nocleg. Zazwyczaj spałem wtedy za barem, w najtańszych pokojach domów publicznych. Poza tym, chcąc nie chcąc, sypiałem na podłogach, matach, pod strzechą chat najbiedniejszych, a zarazem najbardziej szczodrych mieszkańców Afryki - ludzi ze wsi”. Nawet jeśli Topolski czasami nieco przesadza w koloryzowaniu przygód (co bywalec kilku opisywanych przez niego miejsc rozpozna od razu) można mu to wybaczyć, ponieważ relacja, którą nam pozostawił, jest wspaniałym opisem afrykańskich realiów i doświadczeń zebranych podczas drogi przed siebie w rytmie szumu sawanny i tropikalnego deszczu.
Chwila przed zmierzchem
(Egipt, Sudan, Erytrea, Etiopia, Kenia, Uganda, Tanzania, Zambia, Zimbabwe, Republika Południowej Afryki)Ranking: ★★★
Autor: Kydryński Marcin
Język: polski
„Chwila przed zmierzchem” to książka, od której wszystko się zaczęło. Przedtem Afryka stanowiła dla mnie abstrakcyjny twór, miejsce, w którym nawet siebie nie wyobrażałem. Zbyt daleko, zbyt niebezpiecznie, poza realnym horyzontem.
Teraz, po przeszło dziesięciu latach przyszedł czas przeczytać ją raz jeszcze i skonfrontować z rzeczywistością. Kydryński opisuje podróż, którą wraz z Marcinem Mellerem i Olgą Stanisławską odbył w 1994 roku, wyruszając z Kairu na południe, na drugi kraniec Afryki - Przylądek Dobrej Nadziei w RPA. Spory kawałek tej trasy dane mi było zobaczyć na własne oczy i choć wiele lat nie upłynęło, Afryka w „Chwili przed zmierzchem” jest inna od tej, którą ja widziałem.
Kydryński rysuje obraz Afryki czarnymi barwami, prorokując rychłe wojny (Egipt ma być zalany fanatyzmem jak Algieria, wojna w Sudanie zaleje cały kraj, to samo w Etiopii i Erytrei a nieszczęśnicy, którym uda się przetrwać panafrykańską rzeź i tak umrą na AIDS). Spomiędzy stronic czyha śmierć (stąd też tytuł - „...nie ma jutra, śpieszcie się...”). I choć Afryka to nie reklama proszku do prania, w której wszystko się udaje a ludzie są tylko serdeczni, to naprawdę aż tak źle tam nie jest.
Mimo wszystko polecam. Choć autor nie może zdecydować się, czy naśladować Kapuścińskiego, czy po swojemu zdawać relację z podróży, to dobra książka.