Książki o Afryce

Ranking: ★★★★ rewelacja   ★★★ dobra   ★★ przeciętna   szkoda czasu
książek: 281, strona 20 z 57

Starożytny Egipt

(Egipt)
Ranking: ★★★
Autor: Szczudłowska Albertyna
Język: polski

OkładkaOglądając zabytki starożytnego Egiptu większość z nas zapewne nie zdaje sobie sprawy, na jakiej przestrzeni czasu one powstały, wrzucając je do jednego worka „gdzieś przed Chrystusem”. Tymczasem starożytny Egipt, którego ruiny możemy dzisiaj podziwiać, to kraj, którego dzieje sięgają 3100 roku przed naszą erą. Kraj, którego historię tworzyło ponad stu trzydziestu władców. To czas dłuższy niż cała nasza era.
W książce zredagowanej przez Albertynę Szczudłowską (praca zbiorowa) znajdziemy kompendium wiedzy na temat starożytnego Egiptu. Książkę otwiera obszerny opis źródeł i stanu badań (stan na koniec lat 70-tych, książka została wydana w 1978 roku). Każdy z rozdziałów zakończony jest zresztą rzetelna bibliografią, zachęcając do dalszego zgłębiania tematu. Zasadniczą treścią książki jest historia starożytnego Egiptu napisana poprzez kolejne dynastie, poczynając od czasów najdawniejszych do końca drugiego panowania Persów w 333 roku p.n.e. Ostatnie rozdziały traktują o religii, piśmiennictwie, sztuce i życiu codziennym.
Trzy tysiące lat na dwustu pięćdziesięciu stronach zmusza do zwięzłości. „Starożytny Egipt” nie jest porywającą lekturą, lecz naukowym, skrótowym opracowaniem tematu z odnośnikami do bardziej szczegółowych publikacji. Z tego względu trudno ocenić tę książkę z punktu widzenia czytelnika (większość oceniłaby ją po prostu jako nudy). Może być to jednak ciekawe uzupełnienie przewodnika i literatury podróżniczej. Dzięki tej książce, zatrzymując się w cieniu egipskich pomników przeszłości, można szybko odnaleźć punkt na historycznej osi Egiptu, w którego cieniu się znaleźliśmy.


W cieniu góry Lam

(Kamerun)
Ranking: ★★
Autor: Różański Jarosław
Język: polski

OkładkaJarosław Różański jest jednym z wielu polskich misjonarzy w Afryce, jest też jednym z tych, którzy swoje obserwacje opublikowali w postaci książki. „W cieniu góry Lam” to bardzo luźny zbiór opowiadań i bajek zebranych podczas pobytu autora w północnym Kamerunie na początku lat 90-tych. Tytułowa góra Lam leży w kraju ludu Guidar, około 60 kilometrów na południe od Maroua.
Książki, poza zakotwieniem geograficznym, nie spaja żadna istotna nić. Jest to raczej kolekcja bardzo krótkich utworów literackich zebranych w formie zeszytu, których tematyka dotyka życia na gidarskiej wsi, zasłyszanych historii i legend, osobistych przemyśleń autora.
Niniejszym zarzucam autorowi lenistwo - książka jest zdecydowanie za krótka i nieuporządkowana. Tym bardziej, że jak sam twierdzi „każda z refleksji domagałaby się napisania osobnej książki”.


Afryka Zachodnia

(Afryka ogólnie)
Ranking:
Autor: Kawalec Aleksander, Komorowski Zygmunt
Język: polski

OkładkaPrzed nastaniem ery Internetu publikacje książkowe były podstawowym źródłem wiedzy. Chociaż niektórym może być to nie w smak, dostęp do informacji jest dzisiaj dużo lepszy a encyklopedie będzie można wkrótce znaleźć w sklepie z wystrojem wnętrz. „Afryka Zachodnia” jest dobrym przykładem tego zjawiska.
Autorzy książki przedstawiają encyklopedyczną wiedzę o Afryce Zachodniej z perspektywy końca lat 70-tych. Pierwszy rozdział, poświęcony środowisku przyrodniczemu mocno się nie zestarzał. Kolejne jednak przedstawiają sobą dzisiaj niewielką wartość. Książka bogata jest w zupełnie przeterminowane liczby i zestawienia. Można się z niej między innymi dowiedzieć, że Mauretanię zamieszkuje 1,3 miliona ludzi (dzisiaj ponad dwa razy więcej), a w Górnej Wolcie (Burkina Faso) hoduje się 260 tysięcy osłów.
Grzebiący w historii mogą w tej książce odnaleźć kilka ciekawych liczb, pozostałych odsyłam do Wikipedii.


Plątanina afrykańskich dróg

(Kongo, Demokratyczna Republika Kongo, Gabon, Kamerun, Nigeria, Benin)
Ranking: ★★
Autor: Łubczyk Grzegorz, Szczygieł Bogdan
Język: polski

Okładka„Afryka 1979/1980” to projekt wyprawy dokumentalnej, której celem było pokonanie trasy od Konga do Nigerii. „Plątanina afrykańskich dróg” opisuje perypetie tej wyprawy. Jedenastu Polaków rozpoczyna przygodę w kongijskim porcie Pointe-Noire, gdzie ze statku zjeżdżają samochody: Star, Tarpan i Polonez (wszystkie produkowane w tamtym czasie w Polsce). Ich celem jest zebranie materiału filmowego, fotograficznego i przeprowadzenie wywiadów ze spotkanymi po drodze ludźmi.
Książka opisuje tą podróż, widzianą oczyma dwóch jej autorów. Wiele dróg w tamtym czasie nie było utwardzonych i znaczna część lektury dotyczy problemów związanych z pokonywaniem kolejnych kilometrów, włączając w to problemy natury biurokratycznej. Książka nie pretenduje do miana oficjalnej kroniki wyprawy i nie zawiera zbyt wielu informacji, po które uczestnicy wyprawy pojechali do Afryki (te można było chyba przeczytać później w polskiej prasie i obejrzeć w telewizji). W „Plątaninie afrykańskich dróg” jest kilka wywiadów i opisów spotkań, są to jednak przeważnie sztywne wywiady (moim zdaniem wywiady są najsłabszym elementem tej książki) i rozmowy z misjonarzami lub osiadłą w Afryce Polonią. Spotkania z rodzimymi Afrykanami zdarzają się rzadko, głównie na granicach lub w urzędach.
Polecam tą książkę każdemu, kto był lub wybiera się w trasę z Nigerii do Konga, by porównać swoje doświadczenia z Afryką początku lat osiemdziesiątych.


Wprowadzenie do socjologii Afryki

(Afryka ogólnie)
Ranking: ★★
Autor: Komorowski Zygmunt
Język: polski

OkładkaPublikacja Instytutu Afrykanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego w zwięzły sposób systematyzuje wiedzę na temat afrykańskich społeczeństw. Jest to książka przeznaczona dla studentów, ale może również zaciekawić domorosłych afrykanistów, którzy chcieliby zgłębić i uporządkować tą dziedzinę wiedzy o Afryce.
Pierwsza część „Wprowadzenia do socjologii Afryki” zawiera zbiór definicji, wyjaśniających czym jest socjologia oraz powiązane z nią pojęcia. Jest to część uniwersalna, oderwana niejako od Afryki i przedstawia stan wiedzy i poglądy na społeczeństwo z końca lat 70-tych ubiegłego stulecia. Czuć tu nieco ducha poprzedniej epoki, który objawia się w dalszej części książki w postaci nawiązań do marksistowskiej walki klas.
W zasadniczej części książki autor rozbiera na czynniki pierwsze afrykańskie struktury społeczne, przyglądając się z bliska rodzinie, klanom, plemionom czy bractwom religijnym. Poznajemy zasady, według których działają te struktury w Afryce, oddziaływają między sobą, jakie wyznają wartości. Lekturę zamyka spojrzenie na (ówczesne) przemiany społeczno-kulturowe, związane z wkroczeniem Afryki na drogę niepodległości, urbanizacją i zderzeniem odwiecznych tradycji ze sposobem życia zawleczonym do Afryki przez kolonizatorów.
Jak po skrypcie akademickim można by się spodziewać, nie jest to łatwa ani tym bardziej przyjemna lektura. Książce Komorowskiego należy się miejsce raczej obok leksykonów i encyklopedii na półce, niż w plecaku.

książek: 281, strona 20 z 57
© Janusz Tichoniuk 2001-2025