Yaho de Ville Wyprawy Zdjęcia Newsy Książki Muzyka Plecak Malaria Linki Torebki Kontakt

Sahara Zachodnia

Opis wcześniejszej podróży do Sahary Zachodniej w relacji Sahara Zachodnia 2003.

Informacje praktyczne

Indeks alfabetyczny: Dakhla

---

Wprowadzenie

Sahara Zachodnia z punktu widzenia turysty podróżującego przez ten kraj jest de facto częścią Maroka. Nie znając geopolitycznych uwarunkowań można w ogóle nie zauważyć, że jest to terytorium sporne. W telegraficznym skrócie: Saharyjska Arabska Republika Demokratyczna ogłosiła niepodległość w 1976 roku, rok wcześniej wojska Maroka wkroczyły na północne tereny ówczesnej Sahary Hiszpańskiej, południe kolonii zajęła Mauretania. Deklaracja niepodległości wywołała wojnę, którą ugasiła obietnica referendum. Referendum do tej pory się nie odbyło. W międzyczasie Marokańczycy przejęli niemal całkowicie kontrolę nad Saharą Zachodnią, usypali z piasku wał oddzielający wschodnią część spornych ziem pozostawiając Polisario (zbrojne ramię Saharyjskiej Republiki) wąski pas ziemi przy granicy z Algierią.

Większość odwiedzających Saharę Zachodnią podróżuje przez ten kraj tranzytem, w drodze z lub do Mauretanii. Bo choć słowo Sahara można wiązać z romantycznie przesypującym się piaskiem, to w istocie kraj ten jest kamienistym, wietrznym pustkowiem, od czasu do czasu urozmaiconym linią brzegową Atlantyku i oddalonymi od siebie miastami.

Informacje pochodzą z maja 2019 roku.

Sahara Zachodnia w skrócie

• Stolica: Laâyoune (220 tys. mieszkańców, ze względów praktycznych stolicą jest Tindouf w Algierii)
• Powierzchnia: 85% powierzchni Polski
• Ludność: 650 tys. (Polska: 38,2 mln)
• Gęstość zaludnienia: 1 osoba/km² (Polska: 122)
• Język: hiszpański
• Najwyższa góra: brak znaczących gór, najwyższy punkt (701 m n.p.m.) znajduje się na wschód od Awsard
• Najdłuższa rzeka: brak stałych rzek, największa rzeka okresowa to Saguia el-Hamra znajdująca ujście do Atlantyku pod Laâyoune

Geografia

Sahara Zachodnia jest geograficznie dosyć monotonna. Proste linie wybrzeża Atlantyku z jednej strony opływa zimny, Kanaryjski Prąd Morski, z drugiej owiewa niemal nieustannie wiejący północny wiatr. Dalej na wschód, we wnętrzu kraju aż po granice z Algierią jest już tylko nudna, kamienna pustynia, rzadko urozmaicona wzgórzami i jeszcze rzadziej diunami. Ten schemat powtarza się na całej szerokości geograficznej Sahary Zachodniej.

Najważniejsze miasta kraju położone są nad Oceanem Atlantyckim, z większych miast tylko Smara znajduje się w interiorze. Sahara Zachodnia to kraj stosunkowo płaski, średnia wysokość nad poziomem morza to 256 metrów.

Sahara Zachodnia leży w strefie czasowej UTC+1, tej samej, co Polska. Jedynie od początku kwietnia do końca października, gdy w Polsce obowiązuje czas letni, gdy w Warszawie jest 12:00 w Laâyoune jest dopiero 11:00. Maroko i Algieria stosują ten sam czas, co Sahara Zachodnia. Mauretania znajdują się w strefie czasowej UTC, przyjeżdżając z Mauretanii do Sahary Zachodniej należy przesunąć zegarki o godzinę do przodu.

Szczegółowe i aktualne informacje o strefach czasowych w Afryce zawarłem na mapie stref czasowych Afryki.

Najdłuższe dni w Saharze Zachodniej są w czerwcu, gdy widno jest od 5:40 do 21:00. Najkrócej dzień trwa w grudniu: od 8:00 do 18:40.

Pogoda

Pustynny, suchy klimat Sahary Zachodniej modyfikuje płynący blisko wybrzeża zimny Prąd Kanaryjski. Stąd niższe temperatury na wybrzeżu oraz okresowe mgły i mżawki. Średnia temperatura w pasie wybrzeża waha się w okolicach 20°C, nieco rosnąc latem i spadając do kilkunastu stopni zimą. Im głębiej w pustynię, tym wpływ Atlantyku jest mniejszy - latem temperatura na pustyni może przekroczyć 40°C a zimą spaść poniżej zera.

Charakterystyczną cechą klimatu Sahary Zachodniej jest umiarkowanie silny północny wiatr (dający się zwłaszcza we znaki cyklistom jadącym na północ). Najsilniej wieje latem, gdy z północy wieje ciągle z prędkością około 30 km/h.

• Kiedy jechać do Sahary Zachodniej?

  Jeśli planujemy przejechać Saharę Zachodnią główną drogą z Maroka do Mauretanii każda pora wydaje się odpowiednia. Jeśli jednak planujemy również odwiedzić interior warto uniknąć ekstermów temperatur zimą i latem i wyruszyć w podróż albo wczesną wiosną albo jesienią.

Wizy i ambasady

Sahara Zachodnia de facto administrowana jest przez Maroko, więc obowiązują takie same przepisy wjazdowe, jak do Maroka. Pomiędzy Saharą Zachodnią i Marokiem nie istnieje formalna granica, poza tą wyznaczoną na mapie - przejeżdża się ją niezauważalnie, bez żadnej kontroli.

Wizy państw sąsiednich

• Sahara Zachodnia
  Większość terytorium Sahary Zachodniej kontrolowane jest przez Maroko. Dopiero za wałem ziemnym Berg zaczynają się tereny administrowane przez Saharę Zachodnią. Od strony Maroka wjazd na te ziemie jest niemożliwy, można się tam dostać jedynie od strony Algierii lub Mauretanii. Wizy wjazdowe nie istnieją.
• Maroko
  Polacy nie potrzebują wiz wjazdowych do Maroka i mogą przebywać na terytorium tego kraju do 90 dni.
• Algieria
  Pomiędzy Marokiem i Algierią nie ma otwartych przejść granicznych.
  Aby wjechać do Algierii potrzebna jest zawczasu zdobyta wiza. Zazwyczaj wśród wymogów wizowych jest potwierdzone przez algierskie władze zaproszenie lub rezerwacja hotelu. W Polsce Ambasada Algierii znajduje się w Warszawie przy ulicy Krasickiego 10. Na ternie Sahary Zachodniej Algieria nie ma swojego przedstawicielstwa dyplomatycznego.
  Algierska wiza umożliwia swobodne podróżowanie tylko po północnej części Algierii, do podróży na południe wymagane są dodatkowe pozwolenia.
• Mauretania
  Wizy Mauretanii dostępne są na przejściu granicznym w Guerguerat. Wiza 30 dniowa kosztuje 55 euro. Na terenie Sahary Zachodniej Mauretania nie ma swojego przedstawicielstwa dyplomatycznego.

Polska ambasada w Saharze Zachodniej

W Saharze Zachodniej nie ma polskiej placówki dyplomatycznej. Terytorialnie Saharę Zachodnią obsługuje ambasada w Rabacie (Maroko), telefon dyżurny: +212 767 35 85 72, adres internetowy: www.gov.pl/web/maroko.

Dojazd i samoloty

Do Sahary Zachodniej można przylecieć samolotem albo wjechać lądem. Przekraczając granicę należy wypełnić marokańskie formularze wjazdowe (uwaga na wyglądających oficjalnie pomocników, którzy za te formularze oraz pomoc w ich wypełnieniu żądają opłaty).

• Sahara Zachodnia
  Przejazd na drugą stronę berm, na tereny kontrolowane przez Polisario uniemożliwia marokańskie wojsko. Wjazd jest możliwy tylko pod strony Algierii lub Mauretanii.
• Maroko
  Ponieważ Maroko traktuje Saharę Zachodnią jako swoją integralną część żadnych granic pomiędzy tymi krajami nie ma. Teoretycznie, granicę tworzy równoleżnik 27°40'N. Główne drogi prowadzące z Maroka do Sahary Zachodniej to N1 pomiędzy Tarfaya i Laâyoune oraz R101 pomiędzy Tantan i Smarą.
• Mauretania
  Wjazd do Sahary Zachodniej z Mauretanii możliwy jest tylko przez przejście graniczne w Guerguerat, czynne tylko w ciągu dnia. Pomiędzy posterunkami Mauretanii i Maroka znajduje się pas ziemi o szerokości około 3 km formalnie kontrolowany przez Polisario (siły zbrojne Sahary Zachodniej) - formalnie, gdyż nie ma tu żadnych posterunków kontrolnych. Droga przez ten obszar częściowo jest nieutwardzona i lawiruje pomiędzy kupami piachu i kamieni. Jest to również teren, który nadal uważa się za zaminowany, więc lepiej trzymać się wyjeżdżonych śladów. Z powodu konfliktu pomiędzy Marokiem i Saharą Zachodnią przejście to bywa okresowo zamykane. Po obu stronach granicy są wymieniacze walut oraz małe sklepiki.

Samoloty

Główny międzynarodowy port lotniczy Sahary Zachodniej to Laâyoune Hassan I (kod IATA: EUN). Kilka połączeń międzynarodowych obsługuje lotnisko w Dakhla (VIL).

Regularnych, bezpośrednich połączeń rejsowych z Polski do Sahary Zachodniej nie ma. Bilet powrotny z Warszawy z dwiema przesiadkami kosztuje około 1600 euro. Za połowę tej ceny można upolować przelot w dwie strony z Berlina, również z dwiema przesiadkami.

Bezpośrednio do Sahary Zachodniej z innych państw i regionów Afryki można przylecieć między innymi z (ceny biletów w jedną stronę, w euro) Agadir (50), Casablanki (70) i Las Palmas (70).

Ceny biletów lotniczych ulegają ciągłym zmianom. Ponieważ bilet lotniczy stanowi często największy pojedynczy koszt w budżecie wyprawy warto poświęcić czas na znalezienie najkorzystniejszej oferty. Sposób, w jaki szukam tanich biletów lotniczych do Afryki opisałem na stronie Bilety lotnicze.

Zdrowie

Kontrolujące Saharę Zachodnią Maroko nie wymaga od przyjezdnych poświadczenia szczepienia przeciwko żółtej febrze.

W Saharze Zachodniej nie występuje ryzyko zachorowania na malarię.

Przewodniki, GPS i mapy

Przewodniki

Indywidualnych przewodników po Saharze Zachodniej nie ma, rozdziały o tym kraju można znaleźć w niektórych przewodnikach po Maroku.

• Lonely Planet „Morocco” (j. angielski).
• Rough Guides „Morocco” (j. angielski)

GPS

Mapy do odbiorników GPS dostępne są na urządzenia przenośne (telefony, tablety) oraz urządzenia GPS firm Garmin i TomTom.

Zapis podróży po Saharze Zachodniej w formacie GPX: sahara_zachodnia.zip (231 KB).

• OpenStreetMap (pod linkiem podgląd mapy)
  Mapa całego świata dostępna na telefony, tablety i urządzenia Garmin. Z map OpenStreetMap korzysta wiele aplikacji, w wersji na Androida polecam OsmAnd. Bogata w szczegóły i za darmo. OpenStreetMap zawiera wszystkie drogi i punkty szczególne tej relacji.
• Garmin
  Sahara Zachodnia występuje w pakiecie z całą Afryką Północną i Bliskim Wschodem - City Navigator Middle East & Northern Africa NT, która kosztuje 110 euro.
  Garmin oferuje również mapę TopoActive MENA (50 euro), poza Saharą Zachodnią zawierającą Afrykę Północną i Bliski Wschód i opartą wprost na danych OpenStreetMap (dostępnych za darmo).
• TomTom
  Mapa Sahary Zachodniej w pakiecie z całą resztą świata kosztuje 175 zł (dostępna jako jednorazowe pobranie). Dokładność i szczegóły tej mapy można ocenić na stronie TomTom MyDrive.

Zobacz również mapę Sahary Zachodniej na Google Maps.

Mapy papierowe

Odrębnych map Sahary Zachodniej nie ma, zawsze występuje razem z Marokiem. Nie wszystkie mapy Maroka obejmują jednak Saharę Zachodnią.

W kolejności od najdokładniejszych (teoretycznie, mała skala nie zawsze oznacza większą dokładność):

• Michelin 742 - Morocco 1:1 000 000
• Gizi Map Morocco 1:1 250 000
• ITMB Morocco 1:1 500 000
• Freytag & Berndt Marokko 1:2 000 000

Pieniądze

Nominalną walutą Sahary Zachodniej jest peseta saharyjska, dzieląca się na 100 centymów. Peseta saharyjska ma jedynie wartość symboliczną i kolekcjonerską - istnieją tylko wybite w latach 90-tych monety, którymi na terenie kontrolowanym przez Maroko płacić się nie da. Jej miejsce zajmuje marokański dirham (symbol międzynarodowy - MAD), który dzieli się na 100 centymów.

Kursy wymiany:

• 1 EUR = 10.6 dirhamów
• 1 USD = 10.6 dirhamów
• 1 GBP = 12.3 dirhamów

Polskie złotówki w Saharze Zachodniej są bezwartościowe. W celach porównawczych można założyć, że 20 dirhamów to 9 złotych.

Bankomaty dostępne są tylko w większych miastach, przy wypłatach pobierana jest prowizja w wysokości 50 dirhamów.

Zagrożenia

Sahara Zachodnia jest bardzo bezpiecznym krajem, z kilkoma wyjątkami. O ile zagrożenie ze strony islamskich terrorystów jest tutaj znikome, to tarcia pomiędzy Polisario a armią Maroka są realnym zagrożeniem. Działania militarne prowadzone są jednak rzadko i ograniczone są do pasa pogranicza wzdłuż wschodniej granicy. Tereny te są jednak trudno dostępne, nie prowadzą tamtędy żadne popularne szlaki komunikacyjne a ponadto są odgrodzone wałem ziemnym, zwanym Berm. Berm wyznacza rzeczywistą granicę pomiędzy terenami kontrolowanymi przez Maroko i Polisario a jego bezpośrednie okolice są zaminowane.

Skróty najważniejszych wiadomości z Sahary Zachodniej, które mogą mieć wpływ na podróż, publikuję na stronie Wiadomości z Sahary Zachodniej.

Wiadomości bezpośrednio z Sahary Zachodniej jest w Internecie mało. Skromnym źródłem informacji jest między innymi Sahara Press Service (j. angielski).

Język

Językiem urzędowym Sahary Zachodniej jest arabski. Ze względu na kolonialną przeszłość najbardziej rozpowszechnionym językiem obcym jest hiszpański. Poza tymi dwoma językami, na północy kraju można usłyszeć język berberyjski.

Internet i telefon

Internet

Darmowy Internet oferują niektóre hotele i restauracje. Publiczny dostęp do Internetu zapewniają kafejki internetowe, które można znaleźć w większych miastach.

Mobilny Internet oferowany przez marokańskich operatorów kosztuje około 10 dirhamów za 1 GB.

Telefon

Międzynarodowy numer kierunkowy do Sahary Zachodniej to +212 (taki sam, jak do Maroka). W kraju jest trzech marokańskich operatorów telefonii komórkowej (w kolejności ilości użytkowników, lista nie zawiera operatorów wirtualnych):

• Maroc Telecom (największy zasięg 4G)
• Orange
• Inwi

Lokalna karta SIM kosztuje 20 dirhamów, przy zakupie niezbędne jest okazanie paszportu. Minuta połączenia do Polski z lokalnej karty SIM kosztuje około 10 a wysłanie SMS-a 1.5 dirhama.

Wszyscy polscy operatorzy oferują połączenia roamingowe z Sahary Zachodniej. Minuta połączenia do Polski kosztuje od 8 do 10 zł, odebranie połączenia z Polski - od 4 do 5 zł, wysłanie SMS-a od 1.50 do 2 zł.

Komunikacja

Autobusy i taksówki wieloosobowe stanowią trzon systemu komunikacji publicznej w Saharze Zachodniej. Jedyną alternatywą jest połączenie lotnicze pomiędzy Laâyoune i Dakhla.

W Saharze Zachodniej obowiązuje ruch prawostronny. Ceny paliw są subsydiowane przez rząd Maroka (poza ostatnią stacją przed granicą z Mauretanią, gdzie ceny są o 30% wyższe). Litr benzyny bezołowiowej kosztuje 10.80, a oleju napędowego 10.40 dirhamów. Wszystkie drogi w Saharze Zachodniej są bezpłatne.

• Autobusy

  Sieć połączeń autobusowych obsługują autobusy firm CTM, Supratours (strona marokańskich kolei ONCF, wyszukuje również połączenia Supratours), Ghazala i innych. Autobusy niektórych firm odjeżdżają z dedykowanych przystanków, inne z dworców autobusowych (gare routière) - warto to sprawdzić kupując bilet. Połączenia autobusowe można wyszukać i porównać na stronie Lagare.ma.

• Taksówki wieloosobowe

  Taksówki wieloosobowe powoli są wypierane przez autobusy, zwłaszcza na dłuższych trasach. Taksówki gromadzą się zwykle na odrębnych dworcach lub w okolicach bazarów a najlepszym dniem na szybkie znalezienie takiego środka transportu jest dzień, w którym w danej miejscowości odbywa się cotygodniowy bazar.

• Samoloty

  Samoloty Royal Air Maroc dwa razy w tygodniu latają pomiędzy Laâyoune i Dakhlą. Bilet w jedną stronę kosztuje około 110 euro.

Hotele

Znalezienia taniego hotelu w Saharze Zachodniej nie jest trudne. Standard jest wyższy od mauretańskiego, porównywalny do hoteli marokańskich. Dysponując własnym namiotem można skorzystać z kilku kempingów, ale są one zwykle położone z dala od miast i wymagają własnego transportu. Koszt noclegu w najtańszym hotelu to około 100 dirhamów.

Gniazdka instalacji elektrycznych są takie same, jak w Polsce. Napięcie w sieci wynosi 220V, 50Hz.

Jedzenie i zakupy

Sahara Zachodnia została zdominowana przez kuchnię i smaki Maroka, które i tak zapewne nie były od niej dalekie. Charakterystyczne, serwowane w glinianych naczyniach tadżiny, kebab i kuskus często goszczą jako główne dania w miejscowych menu. Czasami kuchennego kolorytu dodają dania pochodzenia hiszpańskiego, np. paella.

Na terenie Sahary Zachodniej nie ma żadnego browaru, jest jednak piwo sprowadzane z Maroka. Tak, jak u północnego sąsiada, choć piwo nie jest zakazane, to jego znalezienie w restauracji lub sklepie jest czasami trudne.

• Zakupy

  Wszystkie ceny w dirhamach.
  W restauracji: śniadanie - 40, tadżina, paella lub kuskus - od 60 do 130, kawa - 10.

---

Dakhla

Pierwsze większe miasto (około 100 tysięcy mieszkańców) w drodze z Mauretanii. Dakhla położona jest na smaganym wiatrami wąskim półwyspie, z którego to powodu jest popularnym miejscem wśród miłośników sportów wodnych i wiatru, zwłaszcza kitesurfingu.

• Hotele

  Hotel Aigue w centrum dysponuje pokojami dwuosobowymi, z łazienką na korytarzu za 100 dirhamów, 80 w przypadku tylko jednej osoby. W hotelu dostępne jest darmowe Wi-Fi.
  Nieco lepsze warunki można znaleźć w El Pescador trochę dalej w głąb lądu - jedynka z łazienką na korytarzu 130 dirhamów.
  Najtańszą opcją w mieście zdaje się być Hotel Sahara, gdzie noc w pokoju wieloosobowym kosztuje 40 dirhamów. Pokoje nie są jednak zbyt czyste, jest za to Wi-Fi. Dwójka z współdzieloną łazienką kosztuje 100 dirhamów. Hotel Sahara jest popularny wśród miejscowych podróżnych udających się do i z Mauretanii.

• Knajpy

  Restaurant Bahia blisko nadmorskiego bulwaru to popularne miejsce na posiłek w nieco ekskluzywnej atmosferze. Poza standardowymi pozycjami w menu znajdują się owoce morza i tadżiny. Podobny klimat i ceny znajdziemy w Samarkand po drugiej stronie ulicy, 200 m na południe.
  Trochę dalej od wybrzeża Chez NTIFI oferuje podobne menu i nieco niższe ceny.

• Komunikacja międzymiastowa

  Autobusy Supratours przyjeżdżające z granicy z Mauretanią zatrzymują się na przystanku przy nadmorskiej promenadzie. W drugą stronę, do Mauretanii, autobusy odjeżdżają z dworca autobusowego o 9:00 rano i kończą bieg o 14:15, sto metrów przed kontrolą graniczną. Z granicy w Guerguerat do Dakhla autobus odjeżdża o 16:00. Bilet kosztuje 190 dirhamów. Lepsze firmy autobusowe, takie jak CTM czy Supratours posiadają biura sprzedaży biletów w centrum miasta i czasami mogą za darmo podwieźć na dworzec.
  Do Tarfaya autobusy odjeżdżają kilka razy dziennie, przejazd trwa 9 godzin i kosztuje 285 dirhamów.
  Dworzec taksówek wieloosobowych znajduje się za stadionem, w południowej części miasta. Taksówki wieloosobowe oferują również przejazdy do Nouadhibou w Mauretanii. Bilet na tej trasie można również kupić w Supratours - autobus odjeżdża do granicy, za marokańskim posterunkiem trzeba przesiąść się do oczekującego podróżnych minibusa do Nouadhibou.