
Cabo Verde
Opis wcześniejszej podróży na Cabo Verde w relacji Wyspy Zielonego Przylądka 2011.
Informacje praktyczne
Pogoda
Wizy i ambasady
Dojazd i samoloty
Zdrowie
Przewodniki, GPS i mapy
Pieniądze
Zagrożenia
Język
Internet i telefon
Komunikacja
Hotele
Jedzenie i zakupy
Indeks alfabetyczny: Praia Santa Maria
Wprowadzenie
Cabo Verde jest przyjemnym wprowadzeniem do Afryki, jak również dogodnym przystankiem z Ameryki Południowej w drodze przez Atlantyk do Afryki. Wpływy portugalskie siłują się tutaj z afrykańskimi, z których żadne nigdy nie dominują, współistniejąc w specyficznej równowadze. Regionom rozwiniętym turystycznie, jak np. wyspie Sal, blisko podobnym wyspom, na które latają z Europy samoloty z turystami. Bardziej autentycznych klimatów można spróbować oddalając się od utartych szlaków.
Archipelag oferuje dużą różnorodność. Każda z wysp jest inna i specyficzna. Poza spotkaniem z cabowerdyjską tożsamością wyspy oferują strome góry, plaże, wiatr, pustynię i wulkany.

Informacje pochodzą z maja 2019 roku.
Cabo Verde w skrócie
- Stolica: Praia (159 tys. mieszkańców, na wyspie Santiago)
- Powierzchnia: 77 razy mniejsza od Polski
- Ludność: 484 tys. (Polska: 38,2 mln)
- Gęstość zaludnienia: 124 osoby/km2 (Polska: 122)
- Język: portugalski
- Najwyższa góra: Pico do Fogo (2829 m n.p.m., na wyspie Fogo)
- Najdłuższa rzeka: brak znaczących rzek
Geografia
Od roku 2013 Republika Zielonego Przylądka zmieniła nazwę na Cabo Verde, instruując kraje Narodów Zjednoczonych, by używać tej nazwy w oryginale, bez tłumaczenia.

Oddalony o 450 km od wybrzeży kontynentalnej Afryki archipelag składa się z dziesięciu wysp i pięciu mniejszych wysepek, z których dziewięć jest zamieszkałych. Wszystkie wyspy są pochodzenia wulkanicznego i wchodzą w skład większego Archipelagu Makaronezji (razem z Wyspami Kanaryjskimi, Azorami i Maderą). Sal, Boa Vista i Maio są płaskie, z występującymi charakterystycznymi łachami piachu przyniesionego przez wiatr znad Sahary. Santiago (na której znajduje się stolica Praia), Fogo, Santo Antão i São Nicolau są górzyste. Średnia wysokość Cabo Verde nad poziomem morza to 1415 metrów.
Cabo Verde leży w strefie czasowej UTC-1, przesuniętej o dwie godziny do tyłu w stosunku do Polski - południe w Praia to już 14:00 w Polsce. Od początku kwietnia do końca października, gdy w Polsce obowiązuje czas letni, różnica ta zwiększa się do trzech godzin. W Afryce, tylko Cabo Verde stosuje czas UTC-1. Najbliższy Senegal stosuje czas UTC+0. Przyjeżdżając z Senegalu na Cabo Verde należy przesunąć zegarki o godzinę do tyłu.
Szczegółowe i aktualne informacje o strefach czasowych w Afryce zawarłem na mapie stref czasowych Afryki.
Najdłuższe dni na Cabo Verde są w czerwcu, gdy widno jest od 5:40 do 19:30. Najkrócej dzień trwa w grudniu: od 6:30 do 18:30.

Pogoda
Klimat Cabo Verde kształtuje podzwrotnikowa szerokość geograficzna, temperowana otaczającym wyspy Atlantykiem. Bliskość Sahary sprawia, że powietrze jest stosunkowo suche i nie generuje dużej ilości deszczu. Od listopada do marca unoszący się znad Sahary harmatan może dotrzeć do Cabo Verde przysłaniając horyzont. Pora deszczowa trwa od sierpnia do października, ale nie oznacza to wcale, że pada wtedy codziennie - jest to okres najwyższych temperatur i wilgotności powietrza.
Średnia temperatura na Cabo Verde zawiera się pomiędzy 20 a 30°C. Ta odczuwalna jest jednak trochę niższa ze względu na niemal stale wiejący wiatr. Archipelag leży na krawędzi obszaru, w którym występują huragany - tylko w wyjątkowych przypadkach uderzają one w same wyspy, z reguły podążając nad północny Atlantyk.
Kiedy jechać na Cabo Verde?
Idealny okres roku na podróż na Cabo Verde to miesiące od kwietnia do lipca, po sezonie harmatanów i przed porą deszczową. Podróż w pozostałych miesiącach roku również powinna być satysfakcjonująca, gdyż wpływ pogody nie jest wtedy aż tak znaczący.
Wizy i ambasady
Polacy (jak również pozostali obywatele Unii Europejskiej) mogą wjeżdżać na Cabo Verde na okres do 30 dni bez wiz. Co najmniej pięć dni przed przyjazdem należy jednak zarejestrować się na stronie EASE, co kosztuje 3400 escudo (lub 31 euro, płatność on-line lub na lotnisku).
Wizy państw sąsiednich
- Senegal
Polacy (jak również pozostali obywatele Unii Europejskiej) mogą wjeżdżać do Senegalu na okres do 90 dni bez wiz.

Polska ambasada na Cabo Verde
Na Cabo Verde nie ma polskiej placówki dyplomatycznej. Terytorialnie Cabo Verde obsługuje ambasada w Dakarze, telefon dyżurny: +221 77 685 59 92, adres internetowy: www.gov.pl/web/senegal.
Obywatele polscy przebywający na Cabo Verde uprawnieni są do pomocy dyplomatycznej i konsularnej państw członkowskich Unii Europejskiej posiadających w tym kraju placówkę dyplomatyczną, na takich samych warunkach, na jakich państwa te pomagają swoim obywatelom.
Dojazd i samoloty
Na wyspy Cabo Verde można dostać się tylko samolotem.
Samoloty
Lotnisko, które obsługuje największy ruch międzynarodowy, w tym większość lotów czarterowych, to Amílcar Cabral International na wyspie Sal (kod IATA: SID). Trzy pozostałe lotniska międzynarodowe to Nelson Mandela International (RAI) nieopodal stolicy, Aristides Pereira International (BVC) na wyspie Boa Vista i Cesária Évora (VXE) na wyspie São Vicente. Wszystkie lotniska mają jeden adres w Internecie: www.asa.cv

Regularnych, bezpośrednich połączeń rejsowych z Polski na Cabo Verde nie ma. Bilet powrotny z Warszawy z przesiadką gdzieś w Europie kosztuje około 470 euro. Sezonowo, z większych polskich lotnisk bezpośrednio na Cabo Verde latają samoloty czarterowe. Taka dogodność może jednak kosztować o 100 euro więcej od lotu rejsowego z przesiadką.
Bezpośrednio na Cabo Verde z innych państw i regionów Afryki można przylecieć między innymi z (ceny biletów w jedną stronę, w euro) Casablanki (400) i Dakaru (150).
Ceny biletów lotniczych ulegają ciągłym zmianom. Ponieważ bilet lotniczy stanowi często największy pojedynczy koszt w budżecie wyprawy warto poświęcić czas na znalezienie najkorzystniejszej oferty. Sposób, w jaki szukam tanich biletów lotniczych do Afryki opisałem na stronie Bilety lotnicze.
Zdrowie
Cabo Verde wymaga od przyjezdnych poświadczenia szczepienia przeciwko żółtej febrze, ale tylko w przypadku przyjazdu z kraju, na obszarze którego choroba ta występuje (najbliżej w Senegalu, również w Brazylii po drugiej stronie Atlantyku).
Malaria występuje na Cabo Verde sezonowo i lokalnie - od sierpnia do listopada, na wyspach Santiago i Boa Vista. Więcej o malarii na stronie Malaria w Afryce.
Na Cabo Verde mogą występować sezonowe nasilenia zachorowań na przenoszoną przez komary dengę i wirusa Zika. Z tego powodu warto unikać kontaktów z tymi owadami.
Przewodniki, GPS i mapy
Przewodniki
- Lonely Planet „West Africa” (wraz z całą Afryką Zachodnią)
- Bradt „Cape Verde”
- Petit Futé „Cap Vert” (j. francuski)
GPS
Mapy do odbiorników GPS dostępne są na urządzenia przenośne (telefony, tablety) oraz urządzenia GPS firm Garmin i TomTom.
Zapis podróży po Cabo Verde w formacie GPX: cabo_verde.zip (101 KB).

- OpenStreetMap (pod linkiem podgląd mapy)
Mapa całego świata dostępna na telefony, tablety i urządzenia Garmin. Z map OpenStreetMap korzysta wiele aplikacji, w wersji na Androida polecam OsmAnd. Bogata w szczegóły i za darmo. OpenStreetMap zawiera wszystkie drogi i punkty szczególne tej relacji. - Garmin
Cabo Verde występuje w pakiecie z całą Afryką Wschodnią i Zachodnią - City Navigator East & West Africa NTU, która kosztuje 86 euro.
Garmin oferuje również mapę TopoActive Africa (50 euro), poza Cabo Verde zawierającą cały kontynent i opartą wprost na danych OpenStreetMap (dostępnych za darmo). - TomTom
Mapa Cabo Verde dostępna jest tylko w komplecie z całą Afryką i kosztuje około 86 euro. W zakresie Cabo Verde mapa wygląda skromnie - można to podejrzeć na stronie TomTom MyDrive.
Zobacz również mapę Cabo Verde na Google Maps.
Mapy papierowe
W kolejności od najdokładniejszych (teoretycznie, mała skala nie zawsze oznacza większą dokładność):
- Freytag & Berndt Cabo Verde 1:80 000
- IGN Cape Verde 1:250 000
- Reise Know-How Cabo Verde 1:135 000
- AB Karten Cabo Verde 1:150 000, również mapy poszczególnych wysp w skali od 1:35 000 do 1:50 000
Pieniądze
Walutą Cabo Verde jest escudo (symbol międzynarodowy - CVE), które dzieli się na niewystępujące w obiegu 100 centavo. Escudo oznaczane jest czasami nieco mylącym, bo podobnym do dolara symbolem $. W obiegu znajdują się monety o nominałach od 5 do 250 escudo oraz banknoty od 200 do 5000 escudo.

Kursy wymiany
(escudo powiązane jest z euro stałym kursem 1:110):
- 1 EUR = 110 escudo
- 1 USD = 98 escudo
- 1 GBP = 129 escudo
Polskie złotówki na Cabo Verde są bezwartościowe. W celach porównawczych można założyć, że 25 escudo to złotówka. W wielu miejscach, zwłaszcza tych związanych z turystyką, płatności można realizować w euro, ale po nieco gorszym kursie 100 escudo za 1 euro.
Bankomaty są dostępne w miastach. Dzienny limit wypłat to 20 000 escudo, wypłaty obciążone są opłatami 100-200 escudo.
Zagrożenia
Cabo Verde to stosunkowo bezpieczny kraj. W Praia i Mindelo jest się jednak narażonym na podobne, jak w innych dużych miastach świata zagrożenia drobną przestępczością, w tym wyłudzenia. Problem ten występuje głównie po zmroku.
Skróty najważniejszych wiadomości z Cabo Verde, które mogą mieć wpływ na podróż, publikuję na stronie Wiadomości z Cabo Verde.
Wiadomości bezpośrednio z Cabo Verde dostarcza między innymi serwis Inforpress.cv (j. angielski).
Język
Językiem urzędowym Cabo Verde jest portugalski. Poza nim, w użyciu jest głównie język kreolski Wysp Zielonego Przylądka, będący melanżem portugalskiego i kilku języków Afryki Zachodniej.
Internet i telefon
Internet
Główne place w niemal każdym mieście Cabo Verde oferują darmową, publiczną sieć Wi-Fi o nazwie Konekta.
Mobilny Internet oferowany przez lokalnych operatorów kosztuje około 500 escudo za 1 GB.
Telefon
Międzynarodowy numer kierunkowy na Cabo Verde to +238. Na wyspach jest dwóch operatorów telefonii komórkowej (w kolejności ilości użytkowników, lista nie zawiera operatorów wirtualnych):
Lokalna karta SIM kosztuje 100-200 escudo. Minuta połączenia do Polski z lokalnej karty SIM kosztuje około 80 a wysłanie SMS-a 30 escudo.
Wszystkie polskie sieci oferują połączenia roamingowe z Cabo Verde. Minuta połączenia do Polski kosztuje od 8 do 15 zł, odebranie połączenia z Polski - od 5 do 8 zł, wysłanie SMS-a od 1.50 do 4.00 zł.
Komunikacja
Pomiędzy wyspami można przemieszczać się promem lub samolotami. W obrębie poszczególnych wysp transport publiczny zapewnia nieduża flota minibusów.
Na Cabo Verde obowiązuje ruch prawostronny. Litr benzyny bezołowiowej kosztuje 140, a oleju napędowego 114 escudo. Wszystkie drogi są bezpłatne.
Prom
Komunikacja morska wydaje się być najekonomiczniejszym sposobem przemieszczania się pomiędzy wyspami. Tak w istocie jest, jednak promy kursują tylko w określone dni tygodnia lub miesiąca, uwzględniając przystanki płyną dzień lub dwa a w dodatku bywają opóźnione ze względu na pogodę.
Rozkład rejsów oraz zakup biletów dostępne są na stronie CV Interilhas. Przykładowo, z Sal do Praia promy kursują dwa razy w tygodniu, z przystankiem na Boa Vista. Rejs trwa nieco ponad 12 godzin i kosztuje 2726 escudo (około 25 euro).Samolot
Cabowerdyjskie wyspy łączą dwie lokalne linie lotnicze: Cabo Verde Airlines i Bestfly Cabo Verde (wcześniej znane jako TICV a jeszcze wcześniej Binter Cabo Verde). Razem obsługują one wszystkie zamieszkałe wyspy poza wyspami Santo Antão i Brava, na które można przedostać się tylko promem. Przelot w jedną stronę z Sal do Praia kosztuje około 80 euro. Bilety w dwie strony zwykle kosztują dwa razy tyle, co w jedną.Minibus
Komunikację lądową obsługują minibusy i pick-upy, nazywane tutaj aluguer. Pojazdy te odjeżdżają po skompletowaniu pasażerów i zatrzymują się w dowolnym miejscu wzdłuż trasy. Opłatę wnosi się kierowcy przy wysiadaniu.Wynajem samochodu, motocykla lub roweru
Podróżowanie wynajętym samochodem znacznie usprawnia przemieszczanie się po wyspach. Niektóre wypożyczalnie oferują również motocykle, skutery i quady. Wynajem najtańszego samochodu na jeden dzień to wydatek około 4000 escudo. Wynajem quada lub roweru elektrycznego jest niewiele tańszy. Niestety, poza obecnymi na całym świecie sieciówkami, większość lokalnych wypożyczalni nie oferuje wynajmu on-line.
Hotele
Tani nocleg w hostelu, w pokoju wieloosobowym kosztuje około 2000 escudo.
Gniazdka instalacji elektrycznej są takie same, jak w Polsce. Napięcie w sieci wynosi 220V, 50Hz.

Jedzenie i zakupy
Kuchnia Cabo Verde wyraźnie łączy smaki Portugalii z Afryką. Gwoździem programu w lokalnym menu jest cachupa - danie na bazie duszonych warzyw - np. fasoli, kapusty i batatów wzbogacony o wkładkę z ryby lub mięsa.
Browar w Praia produkuje sztandarowe piwo archipelagu - Strela. Strela dostępna jest w kilku wariantach (najpopularniejszym jest Classic), w butelkach o pojemności 25 cl.
Zakupy
Wszystkie ceny w escudo.
Zakupy w sklepie lub na bazarze: duża bułka - 10, jogurt 400 ml - 95, ser żółty 100 g - 90, kawa espresso - 70.
W restauracji: zupa - 700, danie główne - od 350 do 3800 (homar w droższym lokalu), piwo - od 120 do 250, kawa - 75.
Santa Maria
Położona na wyspie Sal Santa Maria jest turystycznym punktem centralnym Cabo Verde. Na Sal przylatuje większość samolotów czarterowych z turystami i tutaj większość z nich zostaje. Nie jest to zatem typowa wyspa archipelagu.
Duże ośrodki hotelarskie położone są poza miastem, głównie wzdłuż plaż po zachodniej stronie Santa Maria. Dzięki temu miasto zachowało małomiasteczkową atmosferę i nie ma tu tłumów wycieczek.
Aktywność koncentruje się na molo. Tutaj można podziwiać świeży połów rybaków a sąsiadujące z molo plaże są popularne zarówno wśród miejscowych, jak i turystów.

Hotele
Santa Maria oferuje całe spektrum możliwości noclegowych. W dolnej jego części znajdują się hostele z pokojami wieloosobowymi, gdzie nocleg kosztuje około 2000 escudo. Sprawdziłem dwa takie miejsca: Surf House Hostel i Xamedu Sal. Oba oferują podobny, przyzwoity hostelowy standard.Knajpy
Wybór lokali gastronomicznych w Santa Maria jest bardzo duży. Generalnie można przyjąć zasadę, że im bliżej plaży, tym wyższe ceny. Poszukując lokalnych specjałów trafiłem do Marcos @ Lombinha, niedużego lokalu we wschodniej części miasta. Poza zmieniającym się codziennie menu, miejsce oferuje muzykę na żywo (w weekendy od 19:00) i miejscową klientelę. Cachupa kosztuje 350 a pozostałe dania główne do 600 escudo.
Przy rondzie na wyjeździe z miasta w kierunku lotniska, w osamotnionym pawilonie baru Pilon stołują się głównie lokalni pracownicy branży turystycznej. Ryba lub kurczak z grila, wraz z frytkami kosztuje tutaj 350 escudo.
W bardziej ekskluzywnym La Tortue (w hotelu Morabeza) ceny zaczynają się od 700 escudo za zupę dnia, ale od 18:00 można liczyć na dobrej klasy muzykę na żywo. Za akompaniament półlitrowej butelki wina zapłacimy 570 escudo.Komunikacja
Minibusy jadące na lotnisko (i dalej do stolicy wyspy Espargos) odjeżdżają z ulicy Amilcar Cabral naprzeciw banku BCA (u zbiegu ulicy prowadzącej na molo). Przejazd kosztuje 100 escudo.
Przystań promowa znajduje się w Palmeira, 24 km na północ od Santa Maria - dojazd z Santa Maria z przesiadką w Espargos. Promy CV Interilhas odpływają stąd dwa razy w tygodniu na wyspę Santiago (rejs trwa 10 godzin i kosztuje 2700 escudo) przez Boa Vista (4 godziny, 1400 escudo).Lotnisko
Amílcar Cabral International położone jest 17 km na północ od Santa Maria. Na lotniskowym terminalu znajdziemy bankomat, darmowe Wi-Fi i taksówki. By dojechać z lotniska nie płacąc za taksówkę wystarczy podejść 200 metrów do głównej drogi i złapać minibus (aluguer) jadący na południe.
Bestfly Cabo Verde z Sal (kod IATA: SID) lata na Santiago (RAI, 8500 escudo), São Vicente (VXE, 9100), Boa Vista (BVC, 4600) i São Nicolau (SNE, 7800). Ceny biletów w jedną stronę.
Praia
Stolica archipelagu nie jest nazbyt atrakcyjnym miastem Cabo Verde i zwykle leży poza turystycznym szlakiem. W Praia koncentruje się przemysł i administracja kraju. Nie ma tu zbyt wielu atrakcji, największą jest położone w górnej części stare miasto - Platô. Do oceanu miasto odwrócone jest plecami, co być może się zmieni (nie wiem, jednak, czy na lepsze), gdyż sporą część wybrzeża przebudowują obecnie Chińczycy.

Hotele
Niedaleko centrum i wybrzeża znalazłem Morabeza Kriol Hostel, w którym nocleg w pokoju wieloosobowym kosztuje 1100 escudo. Pokój wyposażony jest w skromnie wyposażoną kuchnię i balkon z widokiem na ulicę.
W obrębie Platô tani nocleg oferuje Residencial Sol Atlantico - 2080 escudo za jedynkę bez łazienki.Knajpy
Niezły widok na morze i wybór zimnych napojów zapewnia Poeta Lounge & Food. Nie jest to jednak tanie miejsca - dania główne kosztują od 750 do 3800 escudo.
Dobrze zaopatrzony sklep spożywczy Supermercado Calue Angela można znaleźć 200 m na północ od hostelu Morabeza Kriol.Komunikacja
Transport publiczny w Praia zapewnia flota autobusów Sol Atlântico (na stronie mapa linii i przystanków, autobusy nie jeżdżą na lotnisko). Autobusy funkcjonują w godzinach od 8:00 do 18:00 (w soboty tylko do 12:00, w niedziele nie jeżdżą wcale). Za przejazd płaci się plastikową kartą - 300 kosztuje sama karta a doładowanie pakietem 5 przejazdów dodatkowe 200 escudo.
Przystań promowa znajduje się po wschodniej stronie małej zatoki, przyległej do Praia. Promy CV Interilhas odpływają stąd na wyspy: Brava (raz na tydzień, rejs trwa 6 godzin i kosztuje 2440 escudo) przez Fogo (5 godzin, 2440 escudo), Maio (co 2 dni, 2 godziny, 1300 escudo), Sal (co 3 dni, 10 godzin, 2730 escudo) przez Boa Vista (7 godzin, 2680 escudo), São Nicolau (2 razy w tygodniu, 10 godzin, 2730 escudo) i São Vicente (2 razy w tygodniu, 13 godzin, 3300 escudo).Lotnisko
Nelson Mandela International znajduje się około 6 km na północny-wschód od stolicy. Terminal wyposażony jest w kantor wymiany walut (czynny od 8:00 do 3:00 lub ostatniego lotu), mały bar i sklep z pamiątkami (przed odprawą paszportową). Taksówka z lotniska do centrum miasta kosztuje około 1000 escudo.
Bestfly Cabo Verde z Praia (kod IATA: RAI) lata na Sal (SID, 8500 escudo), São Vicente (VXE, 9000), Boa Vista (BVC, 8100), Maio (MMO, 3000), Fogo (SFL, 6700) i São Nicolau (SNE, 8200). Ceny biletów w jedną stronę.